Thực đơn
Vương_quốc_Ấn-Hy_Lạp
Demetrius I là con trai của vua Euthydemus I của Bactria, có một dòng chữ từ triều đại của cha ông đã chính thức ca ngợi ông là người chiến thắng. Ông cũng là một trong những người có ngày tháng được xac thực trong lịch sử Ấn-Hy Lạp: sau khi cha của ông ngăn chặn được cuộc tiến công của Antiochus III trong hai năm, 208-6 TCN, các hiệp ước hòa bình bao gồm một cuộc hôn nhân giữa Demetrios và con gái của Antiochos.[42] Tiền xu của Demetrios I đã được tìm thấy ở Arachosia và trong Thung lũng Kabul; sau này sẽ là tiền đề đầu tiên của người Hy Lạp vào Ấn Độ. Ngoài ra còn có bằng chứng cho một chiến dịch về phía đông chống lại người Seres và Phryni; nhưng thứ tự và thời gian của những cuộc chinh phục là không chắc chắn.[43] Demetrius I dường như đã chinh phục thung lũng Kabul, Arachosia và có lẽ có Gandhara;[44] ông không đúc đồng tiền Ấn Độ nào, do đó, hoặc là cuộc chinh phục của ông không xâm nhập sâu vào Ấn Độ hoặc ông qua đời trước khi có thể củng cố nơi đó. Trên đồng tiền của mình, Demetrius I luôn luôn mang mũ đội đầu voi của Alexander, mà có vẻ là một sự thông báo về cuộc chinh phục Ấn Độ của ông.[45] Bopearachchi tin rằng Demetrius đã nhận được danh hiệu "Vua của Ấn Độ" sau chiến thắng của ông về phía nam của Hindu Kush.[46] Ông cũng đã có, mặc dù có lẽ chỉ sau khi chết, danh hiệu ανικητος ("Anicetos", "Bất khả chiến bại"). một tiêu đề sùng bái của Heracles, mà Alexander đã bắt chước; sau này các vị vua Ấn-Hy Lạp như Lysias, Philoxenus, và Artemidorus cũng lấy danh hiệu này.[47] Cuối cùng, Demetrius có thể đã được người sáng lập ra một kỷ nguyên Hy Lạp mới, bắt đầu vào khoảng 186 / 5 trước Công nguyên..[48]
Sau khi Demetrios qua đời, các vị vua Bactria như Pantaleon và Agathocles đã ban hành đồng xu song ngữ đầu tiên với hàng chữ khắc bằng tiếng Ấn Độ xa về phía đông tới tận Taxila.[52] Như vậy trong thời gian cai trị của họ (khoảng 185-170 TCN), vương quốc Bactria dường như đã bao gồm Gandhara.[53] Một số vị vua tiếp theo sau cái chết của vua Bactria, Demetrius, có vẻ như có khả năng rằng các cuộc nội chiến giữa họ có thể đã khiến cho Apollodotus I (từ kh. 180/175 TCN) tự mình độc lập như là vị vua đầu tiên của vương quốc Ấn-Hy Lạp (người đã không cai trị ở Bactria). Một số lượng lớn những đồng tiền xu của ông đã được tìm thấy ở Ấn Độ, và ông dường như đã trị vì ở Gandhara cũng như phía Tây Punjab. Apollodotus I đã được kế vị hoặc cai trị cùng với Antimachus II, có khả năng là con trai của vua Bactria là Antimachus I.[54]
Vị vua Ấn-Hy Lạp quan trọng tiếp theo là Menander (từ kh. 165/155 TCN), tiền xu của ông thường được tìm thấy ngay cả ở miền đông Punjab. Menander dường như đã bắt đầu một làn sóng thứ hai của cuộc chinh phục, và kể từ lúc đó ông đã cai trị ở Ấn Độ, có vẻ như có khả năng rằng các cuộc chinh phục miền đông đã được thực hiện bởi ông ta.[55]
Theo Apollodorus của Artemita, trích dẫn bởi Strabo, lãnh thổ vương quốc Ấn-Hy Lạp có thể trong một thời gian bao gồm các tỉnh ven biển Ấn Độ như Sindh và Gujarat.[56] Với phương pháp khảo cổ học, lãnh thổ Ấn-Hy Lạp tuy nhiên chỉ được xác nhận từ thung lũng Kabul đến miền đông Punjab, do đó sự hiện diện của Hy Lạp bên ngoài có lẽ là ngắn ngủi hoặc ít đáng kể.
Một số nguồn cũng cho rằng vương quốc Ấn-Hy Lạp có thể đã vươn đến Pataliputra, đô thành của triều Sunga ở đông bắc Ấn Độ.[57] Tuy nhiên, bản chất của các cuộc viễn chinh này là một vấn đề tranh cãi. Một thuyết cho rằng các vị vua Ấn-Hy Lạp đã được mời tham gia một cuộc tấn công dẫn đầu bởi các vị vua Ấn Độ địa phương xuống khu vực sông Hằng.[58] Một giả thuyết khác là nó là một chiến dịch có thể được thực hiện bởi Menander.
Người Hy Lạp hiện diện tại Arachosia, nơi mà họ đã sống từ trước khi lãnh thổ này rơi vào tay của Chandragupta từ Seleucus được đề cập bởi Isidore của Charax. Ông đã mô tả các thành phố Hy Lạp ở đó, một trong số chúng được gọi là Demetrias, có thể là để vinh danh chiến thắng của Demetrius.[59]
Menandros I là vị vua Ấn-Hy Lạp quan trọng nhất.[60]Apollodotus I (và Menandros I) đã được đề cập bởi Pompejus Trogus như là các vị vua Ấn-Hy Lạp quan trọng nhất.[61] Một thuyết mới cho rằng người Hy Lạp tạm thời đã tiến xa đi xa tới tận thủ đô của triều Sunga là Pataliputra(Patna ngày nay) ở miền đông Ấn Độ. Senior cho rằng những cuộc chinh phục chỉ có thể được thực hiện bởi Menander.[62] Chống lại điều này, John Mitchener cho rằng người Hy Lạp có thể đột kích thủ đô Pataliputra ở Ấn Độ trong thời gian của Demetrius,[63] mặc dù phân tích của Mitchener không dựa trên bằng chứng về các nghiên cứu tiền xu.
Mức độ nghiêm trọng của vụ tấn công là một ẩn số:[64] Menander có thể chỉ tham gia cùng với các vị vua Ấn Độ xuống khu vực sông Hằng, vì sự hiện diện của Ấn-Hy Lạp cho đến nay vẫn chưa được xác nhận ở phía đông.
Về phía nam, người Hy Lạp có thể đã chiếm đóng khu vực của Sindh và Gujarat, bao gồm cả các cảng chiến lược của Barygaza (Bharuch),[65] cuộc chinh phục còn được chứng thực bởi những đồng tiền có niên đại từ Apollodotus I vua Ấn-Hy Lạp và bởi một số nhà văn cổ đại (Strabo 11; Periplus của biển Erythraean, Chương 4)[66]
"Người Hy Lạp... đã chiếm hữu, không chỉ của Patalena, mà còn, trên phần còn lại của bờ biển, của những gì được gọi là vương quốc Saraostus và Sigerdis."—Strabo 11.11.1[67]
Tuy nhiên Narain bác bỏ thông tin của Periplus và cho rằng "chỉ là" câu chuyện của một người thủy thủ.[68] Những di chỉ chôn giấu tiền xu cho thấy rằng ở miền Trung Ấn Độ, vùng đất của Malwa cũng có thể đã bị chinh phục.[69]
Các nguồn Ấn Độ khác nhau mô tả Yavana tấn công vào Mathura, Saketa,Panchala, và Pataliputra. Yavana được cho là một phiên âm của từ "Ionians" và được biết là nói đến người Hy Lạp thời Hy Lạp hóa (bắt đầu với các sắc lệnh của Ashoka, trên đó vua Ashoka viết về "vua Yavana Antiochus "),[70] nhưng có thể có đôi khi được dùng chỉ người nước ngoài khác cũng sau thế kỷ 1.[71]
Trước đó các học giả như Tarn đã gợi ý rằng các cuộc tấn công vào thành Pataliputra đã được thực hiện bởi Demetrius.[72] Theo Mitchener,. ghi chép trên văn bia Hathigumpha cho thấy sự hiện diện của người Hy Lạp dẫn đầu bởi một "Demetrius" ở miền đông Ấn Độ (Magadha) trong suốt thế kỷ 1 trước Công nguyên[73], mặc dù diễn giải này trước đó đã bị tranh cãi bởi Narain.[74] Nhưng trong khi dòng chữ này có thể được hiểu là Demetrius I là một vị vua mà đã thực hiện cuộc chinh phục ở Punjab, vẫn còn đúng khi mà ông không bao giờ phát hành bất kỳ đồng tiền Ấn Độ nào, và khôi phục lại tên của mình ở Kharosthi trên văn bia Hathigumpha:[75] Di-Mi-Ta, đã bị nghi ngờ.
Do đó, Menander vẫn là ứng cử viên thích hợp nhất cho bất kỳ sự mở rộng nào ở đông Punjab.
Điều quan trọng là vua Bactria Eucratides dường như đã tấn công vương quốc Ấn-Hy Lạp vào giữa thế kỷ thứ 2 trước công nguyên. Một Demetrios, được gọi là "Vua của người Ấn Độ", dường như đã phải đối mặt với Eucratides trong một cuộc vây hãm bốn tháng, được ghi lại bởi Justin, nhưng ông ta cuối cùng thất bại.[76]
Trong mọi trường hợp, Eucratides dường như đã chiếm đóng lãnh thổ xa tới tận sông Indus, giữa khoảng 170 TCN và 150 TCN[77]. Cuối cùng sự mở rộng của ông đã được tiếp tục bởi vị vua Ấn-Hy Lạp Menander I.[78]
Menander có lẽ được cho là vị vua Ấn-Hy Lạp thành công nhất, và là người chinh phục được vùng lãnh thổ rộng lớn nhất.[79] Những đồng tiền xu của ông được tìm thấy nhiều nhất và phổ biến rộng rãi nhất trong số tất cả các vị vua Ấn-Hy Lạp. Menander cũng được nhớ đến trong văn học Phật giáo, ông được gọi là Milinda và được mô tả trong Milinda Panha là một người cải sang đạo Phật:[80] ông đã trở thành A La Hán.[81] Ông cũng ban hành một loại tiền mới, với hình Athena Alkidemos ("Người bảo hộ của người dân") ở mặt trái, nó sẽ trở thành hình mẫu đã được chấp nhận bởi hầu hết những vị vua kế vị ông ở phía Đông.[82]
Từ giữa thế kỷ 2 trước Công nguyên, người Scythia và người Nguyệt Chi, sau một cuộc di cư dài từ biên giới của Trung Quốc, bắt đầu xâm chiếm Bactria từ phía bắc.[83] Khoảng năm 130 TCN, Heliocles, vị vua cuối cùng của vương quốc Hy Lạp-Bactria có thể đã tử trận trong cuộc xâm lược của dân du mục cùng với đó vương quốc Hy Lạp-Bactria đã diệt vong. Người Parthia cũng có thể đóng một vai trò trong sự sụp đổ của vương quốc Bactria.
Tiền xu của Philoxenus (khoảng năm 100 TCN).Các tiểu quốc Ấn-Hy Lạp, được che chắn bởi dãy Hindu Kush, đã được cứu thoát khỏi các cuộc xâm lược, nhưng các cuộc nội chiến mà đã làm suy yếu những người Hy Lạp vẫn tiếp tục diễn ra. Menander I qua đời vào thời điểm này, và mặc dù ông dường như là một vị vua được lòng dân nhờ vào những việc làm của mình, triều đại của ông đã bị hạ bệ. Có thể các thành viên của triều đại Menander bao gồm nữ hoàng Agathokleia cầm quyền, con trai của bà Strato I, và Nicias,[84] mặc dù nó là không chắc chắn liệu họ có cai trị trực tiếp sau khi Menander mất hay là các vị vua khác xuất hiện. Những vị vua khác nổi lên sau này, thường đến từ nửa phía tây của Ấn-Hy Lạp, chẳng hạn như Zoilos I, Lysias, Antialcidas và Philoxenos[85] Những vị vua này có thể là có liên quan đến triều đại Eucratides hoặc triều đại Euthydemos.
Trong khi tất cả các vị vua Ấn-Hy Lạp sau thời Apollodotus I chủ yếu phát hành tiền kim loại song ngữ (tiếng Hy Lạp và Kharoshti) lưu hành tại lãnh thổ của mình, nhiều người trong số họ cũng đúc những đồng xu Hy Lạp hiếm đã được tìm thấy ở Bactria. Các vị vua sau này có thể đúc những đồng tiền như một số loại hình trả công cho các bộ lạc Scythia hay người Nguyệt Chi hiện đang cai trị ở đó, mặc dù những hình thức như cống hoặc thanh toán cho lính đánh thuê vẫn chưa được biết.[86] Một số thập kỷ sau khi cuộc xâm chiếm Bactria, mối quan hệ hòa bình dường như đa được thiết lập giữa người Ấn-Hy Lạp và những bộ tộc du mục đã Hy Lạp hóa tương đối.
Tuy nhiên, không có ghi chép lịch sử nào về các sự kiện diễn ra tại vương quốc Ấn-Hy Lạp sau cái chết của Menander vào khoảng năm 130 trước Công nguyên, kể từ lúc đó vương quốc Ấn Độ-Hy Lạp đã trở nên rất cô lập với phần còn lại của thế giới Hy Lạp-La Mã. Lịch sử sau này của các quốc gia Ấn Độ-Hy Lạp, kéo dài đến khoảng những năm công nguyên, được xây dựng lại gần như hoàn toàn từ các phân tích khảo cổ học và di chỉ tiền xu.[87]
Trong suốt thế kỷ 1 trước công nguyên, vương quốc Ấn Độ-Hy Lạp dần dần bị mất đất vào tay người Ấn Độ ở phía đông, và những người Scythia, người Nguyệt Chi, và người Parthia ở phương Tây. Khoảng 20 vị vua Ấn-Hy Lạp được biết đến trong thời gian này,[88] vị vua Ấn Độ-Hy Lạp cuối cùng được biết đến, tên là Strato II, trị vì trong khu vực Punjab cho đến khoảng năm 55 TCN.[89] Tuy nhiên, các nguồn khác, cho rằng thời điểm cuối triều đại của Strato II là cuối năm 10 SCN.
Vương quốc Ấn Độ-Hy Lạp có thể đã cai trị xa tới tận các khu vực của Mathura cho đến thế kỷ 1 trước công nguyên.[90] Tuy nhiên các vị vua Ấn Độ đã thu hồi phần đất của Mathura và phía đông nam Punjab, phía tây của sông Yamuna, và bắt đầu phát hành các đồng xu bạc hà của mình. Người Arjunayanas (vùng đất Mathura) và Yaudheyas đã đề cập đến những chiến thắng quân sự trên đồng tiền của họ ("Chiến thắng của Arjunayanas", "Chiến thắng của Yaudheyas").[91] Trong thế kỷ 1 trước Công nguyên, người Trigartas, người Audumbaras và cuối cùng là người Kunindas[92] cũng bắt đầu đúc tiền riêng của họ, thường là trong một phong cách gợi lại kiểu đúc tiền Ấn-Hy Lạp.[93][94][95][96]
Vị vua phía Tây Philoxenos có thể đã chiếm toàn bộ lãnh thổ còn lại của Hy Lạp từ Paropamisadae tới phương Tây Punjab giữa những năm 100-95 trước Công nguyên, sau đó các vùng lãnh thổ lại bị tan rã một lần nữa. Các vị vua phía Tây giành lại lãnh thổ của họ xa về phía tây tới tận Arachosia, và các vị vua miền Đông vẫn tiếp tục cai trị trên vùng lãnh thổ của họ.
Khoảng năm 80 trước Công nguyên, một vị vua Ấn-Scythia có tên là Maues, có thể là một vị tướng phục vụ cho người Ấn-Hy Lạp, đã cai trị cho một vài năm ở Tây Bắc Ấn Độ trước khi người Ấn-Hy Lạp một lần nữa nắm lại quyền kiểm soát. Ông dường như đã kết hôn với một công chúa Ấn -Hy Lạp.[97] Vua Hippostratos (65-55 trước Công nguyên) dường như đã là một trong những vị vua Ấn-Hy lạp thành công nhất cho đến khi ông thất bại trước Azes I, vua Ấn-Scythia, người đã thành lập một triều đại Ấn-Scythia.[98]
Mặc dù người Ấn-Scythia rõ ràng cai trị mang nhiều tính quân sự và chính trị, đáng ngạc nhiên là họ vẫn tôn trọng nền văn hóa Hy Lạp và Ấn Độ. Đồng tiền của họ đã được đúc ở những xưởng đúc tiền Hy Lạp, tiếp tục sử dụng truyền thuyết Hy Lạp và Kharoshthi thích hợp, và kết hợp miêu tả các vị thần Hy Lạp, đặc biệt là Zeus [99]. Đầu Cột sư tử Mathura là minh chứng rằng họ đã chuyển sang đức tin Phật giáo, cũng như miêu tả sự hình thành ấn của các vị thần trên đồng tiền của họ. Cộng đồng Hy Lạp, có thể đã bị tiêu diệt, có thể tiếp tục tồn tại dưới sự cai trị của người Ấn-Scythia. Có một khả năng rằng có một sự hợp nhất, chứ không phải là một cuộc đối đầu xảy ra giữa người Hy Lạp và Ấn-Scythia: trong một đồng xu tìm thấy, Artemidoros tự giới thiệu mình là "con trai của Maues"[100]
Người Ấn-Hy Lạp tiếp tục cai trị một vùng lãnh thổ ở phía đông Punjab, cho đến khi vương quốc của vị vua Ấn-Hy Lạp cuối cùng là Strato bị chiếm bởi vua Ấn-Scythia, Rajuvula, khoảng năm 10 SCN.[101]
Có Khoảng tám vị vua Ấn-Hy Lạp Phía tây được biết đến, hầu hết trong số họ được phân biệt bởi những đồng xu Attic của họ được lưu hành ở nước láng giềng.
Một trong những vị vua quan trọng cuối cùng ở Paropamisadae là Hermaeus, ông cai trị cho đến khoảng năm 80 trước Công nguyên, ngay sau khi ông mất người Nguyệt Chi hay người Saka tiếp quản khu vực của ông từ nước láng giềng Bactria. Sau cái chết của Hermaeus, những người du mục Saka hoặc Nguyệt Chi đã trở thành vị vua mới của Paropamisadae.
Thực đơn
Vương_quốc_Ấn-Hy_LạpLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Vương_quốc_Ấn-Hy_Lạp